HUYỀN THOẠI SÔNG SON
Dòng Sông Son thơ mộng với màu xanh thủy lục uốn lượn quanh những dãy núi đá
vôi Kẻ Bàng làm tô điểm thêm nét độc đáo mổi khi du khách đến thăm Di
sản Động Phong Nha và Sông Son gắn với bao huyền thoại nhưng huyền thoại
về sự chung thủy trong tình yêu luôn để lại nhiều kỷ niệm trong lòng du
khách.
Thửa
ấy ở vùng rừng núi trùng điệp này có một ông lão làm nghề săn bắn chỉ
sinh được một cô con gái. Mới vừa độ tuổi trăng tròn, cô đã là một nữ
lưu thuộc loại tuyệt thế giai nhân. Bên cạnh đó cô còn có biệt tài thổi
sáo. Mổi khi tiếng sáo của cô cất lên thì cá đang lặn dưới sâu bỗng ngoi
lên mặt nước, chim đang bay trên trời bỗng sà xuống cành cây, Lạ nữa là
bao nhiêu muôn thú đang gầm gừ, gào thét, đánh nhau loạn xạ trong rừng
tất thảy đều im lặng để lắng nghe. Tiếng lành đồn xa về người con gái
tài sắc vẹn toàn đó chẳng bao lâu đã lan từ rừng xuống biển, thậm chí đã
loan sang nước Lão Qua (lào). Dĩ nhiên, không biết bao nhiêu chàng trai
tuấn tú tài hoa, xuất thân trong các gia đình thuộc loại ‘danh gia
vọng tộc’ tìm đến đây, mong được lọt vào đôi mắt xanh của cô, nhưng tất
cả đều từ chối, vì nguyên do cô đã có chồng sắp cưới. Khổ nổi, chẳng
một ai gần xa trong vùng biết ‘người chồng sắp cưới của cô‘ là ai, ở đâu
cả. Nhưng đây lại là sự thật , nói đúng hơn đây là một sự thật mang
tính huyền thoại.
Dò tìm mãi dân làng mới biết rằng: Một đêm hè trăng thanh gió mát,
người đẹp trèo lên các mô đá hình đầu voi nhô ra giữa con suối chảy vòng
sau núi ngồi ngắm cảnh, rồi lấy sáo ra thổi. Lát sau, cô chợt thấy có
cái gì như ngôi sao băng rạch một đường sáng rực rỡ từ phía dòng sông
ngân hà thẳng đến khu rừng mà cô đang ở. Từ trong quầng sáng một chàng
trai tuấn tú, dũng mãnh cưỡi con tuấn mã kiêu hùng đi đến bên mô đá hình
đầu voi.
“Đừng sợ! Ta đến đây để cầu hôn nàng. Nếu không từ chối thì mời
nàng lên ngựa cùng ta dạo chơi một chuyến trên trời trước khi về ra
mắt thân phụ của nàng.”
Lạ thay, chỉ với những lời đơn sơ mộc mạc như thế của chàng trai,
mà đã làm cho trái tim nàng rung động. Rồi, như bị một phép màu nào sai
khiến, nàng ngoan ngoãn trèo lên lưng ngựa, tin tưởng ngồi phía sau
chàng trai. Thoáng chốc con tuấn mã tung vó lao đi, rồi phóng vun vút
giữa chòm sao này qua chòm sao khác giữa cỏi thiên hà trong tiếng reo
vui hớn hở của đôi trai tài gái sắc. Nhưng bất thình lình, chàng trai
cho dừng ngựa với khuôn mặt bất chợt trở nên buồn rầu, sầu não, chàng
quay lại nói với nàng:
"Chúng ta không thể tiếp tục cuộc vui chơi nữa rồi, vì phụ mẫu ta có lệnh gọi ta về Ngọc Điện”
Sao chàng biết? – Cô gái ngơ ngác hỏi.
Nàng nhìn vào đây thì rõ. Nói rồi, chàng trai đưa ngón tay đeo nhẩn
lên trước mặt cô gái. Cô gái nhìn vào cái mặt ngọc ngũ sắc trên nhẩn và
nhìn thấy hai cụ già đẹp lão lạ lùng, đang giơ tay vẫy gọi và nói bằng
một thứ tiếng gì đó mà nàng không hiểu được. Đang vui, bỗng đứt giây
đàn. Chàng trai ngậm ngùi tiếp- Chúng ta tạm chia tay nhau nhé, ta tặng
nàng chiếc nhẩn này, nên nhớ bao giờ có chuyện nguy cấp đe doạ đến tính
mạng thì nàng ghé miệng vào mặt nhẩn gọi lên ba tiếng ‘Về với em” dù xa
xôi cách trở đến mấy, ta cũng đằng mây giá vũ đến cứu nàng. Con tuấn mã
chở hai người về đến hạ giới, và cặp uyên ương chia tay nhau trong niềm
hối tiếc, thẩn thơ.
Vào thời kỳ này, lời đồn ở phía tây Châu Bố Chính (Động Phong Nha )
có một người con gái tài sắc vẹn toàn đã đến tai một tên lãnh chúa. Tên
này có một toà lâu đài uy nghi tráng lệ xây cất trên ngọn núi cao bốn
mùa mây phủ. Hắn ta giàu thuộc loại ‘ phú gia địch quốc” uy quyền ngang
trời dọc đất. Tuy vợ lớn, vợ bé đã hàng đầu, hàng đống nhưng nghe đến
chuyện người con gái trẻ đẹp hắn đã vô cùng thèm khát và rắp tâm chiếm
đoạt nàng bằng được. Sau nhiều lần cắt cử gia nhân, lính tráng đem sính
lễ đến ra mắt ông lão thợ săn để cầu hôn cô gái, nhưng không được, tên
lãnh chúa cử một bọn tâm phúc đầu trâu mặt ngựa đến rình rập, rồi nhân
lúc cô gái ra bờ suối ngồi thổi sáo, đã bắt cóc cô gái đặt lên mình voi
chở về lâu đài. Từ đó, ngày hai lần, tên lãnh chúa đến ra mắt cô gái và
lần nào hắn cũng mang theo một mâm ngọc ngà châu báu đến cầu xin nàng
trao tình yêu cho hắn, nhưng cô gái một mặt từ chối, vì lý do ‘ Tôi đã
có chồng chưa cưới. Tôi không thể lấy ngài được’. Cuối cùng, tên lãnh
chúa tức giận hét lên:
“Giống lừa ưa nặng, nói ngọt không nghe! Người tưởng ta dể dàng để một miếng mồi ngon như ngươi lọt qua khỏi tay ta sao?.”
Cặp mắt ốc nhồi lồng lên sồng sọc, cả giọng nói rít qua kẻ răng và
điệu cười khả ối của tên lãnh chúa khiến cô gái biết rằng mình đã ở
thế nguy nan. Giây phút đó, cô nhớ đến chiếc nhẩn mà người yêu trao
tặng và lời căn nhặn của chàng. Lạ thay, nhìn vào ngón tay, chiếc nhẩn
đã bị mất từ bao giờ, không còn nhẩn quý. Cô gái hốt hoảng đưa mắt nhìn
quanh và nhanh chóng nhận ra, gian phòng cô bị giam nằm trong tầng cao
nhất toà lâu đài của tên lãnh chúa. Phía sau là vách núi dựng đứng cao
nghìn thước, thẳng xuống một hồ nước ngập trong sương khói lờ mờ. Trong
khi tên lãnh chúa dần tiến về phía cô, thì cô từng bước lùi về phía cửa
sổ cuối phòng.
Này ngài lãnh chúa hãy dừng lại. Cô thét lên: “Tôi đã có chồng chưa
cưới. Nếu ngài tiến đến nữa, thì ngài sẻ tìm thấy một xác chết”. Nhưng
lãnh chúa vẩn tiến tới. nhanh như cắt, cô gái nhảy thoát lên khung cửa
sổ. ‘ Tình quân ơi! Hãy về đây với em!”. Nàng kêu lên câu đó và nhào
mình ra khỏi cửa, bay đi như con thiên nga xuống lòng hồ.Ngay lập tức cả
toà lâu đài uy nghi, đường bệ tự nhiên rung ring, chao đảo, phát ra
những tiếng kêu lắc rắc, rồi sụt dần, sụt dần xuống tận âm ty địa ngục
nào đó. Đồng thời, nước từ các con khe, ngọn suối nhiều nơi trong vùng
núi đá ào ạt đổ xuống hồ. Tức nước vỡ bờ, sức nước đã dội phá bờ hồ
thành một dòng chảy, ào ạt đổ vè xuôi, chảy thông ra biển. Dòng nước
chảy đến đâu thì phía trên những con cò , con hạc, con vạc, con sếu và
phía dưới là những con cá hanh, cá trẻm, cá vược, cá chình tung lượn về
theo đó. Dòng nước chảy đến đâu thì ở đó ít lâu sau, những nương dâu,
bãi mía, những cánh đồng lúa, nương khoai, những làng quê trù phú mọc
lên và chẳng bao lâu đã trở thành một vùng quê thanh bình cảnh sắc xin
tươi, ít nơi nào sánh kịp.
Lúc đó, có một vị đạo sĩ từ phương bắc trên đường đi tìm thuốc
"TRƯỜNG SINH BẤT LÃO” đã dừng lại đây một thời gian vì mến cảnh sinh
tình. Ngài hết sức ngạc nhiên vì con sông xanh biếc mà chưa có tên gọi.
Lắng nghe dân làng kể chuyện, ngài hiểu rằng, sự ra đời dòng sông thơ
mộng này gắn với sự quyên sinh chung thuỷ của người con gái miền sơn
cước tài hoa mà bạc mệnh thuở nào, nên ngài nảy ý định lấy tên nàng đặt
tên cho dòng sông. Oái ăm thay, chẳng một ai ở đây biết tên nàng là gì.
Ngẫm ra, ngài thấy nàng chết khi còn SON trẻ, lại quyên sinh để giữ cho
được tấm lòng SON SẮT THUỶ CHUNG với người mình yêu. Do vậy, vị đạo sĩ
bèn đặt tên cho dòng sông này là SON. Dân làng vô cùng cảm kích, xúc
đông với cái chết của người con gái tài hoa, đoan chính, với tên gọi ân
nghĩa được đặt cho dòng sông, nên từ đó dòng sông được dân làng truyền
gọi là SON. Mãi mãi cho đến ngày nay dòng sông vẩn giữ được màu lục
thuỷ, xanh ngắt, thuỷ chung của mình.
