Bún gỏi dà – đặc sản của Mỹ Xuyên
Sóc Trăng và Bạc Liêu là nơi có nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống nên trong quá trình cộng cư mỗi dân tộc đều lưu truyền nhiều món ngon độc đáo, điển hình như: bún nước lèo, bún bò cay Bạc Liêu, bún tiêu Sóc Trăng, bánh gỏi dà Mỹ Xuyên…
Bà Trịnh Thị Ngọc Nữ, chủ nhân quán bún gỏi dà ở số 25, tổ 6, thị trấn Mỹ Xuyên - Sóc Trăng, người đoạt giải “Danh hiệu truyền thống” về món “gỏi dà” do đài Truyền hình Vĩnh Long trao tặng năm 2004 đã giải thích như sau: Nguồn gốc của gỏi dà là món gỏi cuốn, sau đó người ăn không cuốn nữa mà cho bún vào tô, trộn thêm thịt, tép, rau và tương xay trộn đều để và ăn như và cơm. Mãi sau này các bà nội trợ mới có sáng kiến cho thêm nước súp vào tô thành món bún gỏi dà như hiện nay. Do lâu ngày đọc trại gỏi và thành gỏi dà hoặc gỏi già nên mỗi người nói và viết mỗi cách không thống nhất.
Nguyên liệu của một tô bún gỏi dà cũng giống như tô bún riêu, bún mắm, bún nước lèo, nhưng khác nhau ở chỗ nước súp đậm đà mùi vị tương xay. Bà Ngọc Nữ cho biết bí quyết của món bún gỏi dà là tép và nước súp. Phải là tép đất mới ngọt đậm. Tép luộc xong lột vỏ lấy thịt và để nguyên con màu đỏ tươi rất bắt mắt. Nồi nước súp phải hầm bằng xương heo chung với tép, nêm với ít đường, ớt và nước me chua. Ngoài ra, món này còn hơn thua nhau ở thành phần gia vị và sự tinh tế trong chế biến các món tương xay trộn với đậu phọng rang đâm nhuyễn và tỏi phi, ba thứ hòa lại tạo thành một mùi vị cá biệt, không lẫn vào đâu được. Nếu muốn cho khẩu vị thêm đậm đà, bạn có thể vắt thêm chút chanh và cho vào chút tương ớt, thế mới đúng điệu.
Có thể coi đây là một tô bún đặc sắc nhờ hội đủ các chất đạm, chất béo, rau tươi và nhiều thứ gia vị thơm tho. Người ăn chỉ cần ngửi và nhìn mấy con tép màu đỏ tươi trên mặt tô sóng sánh nước cũng đã phát thèm và gây kích thích vị giác.
Nước bún gỏi dà ngọt tự nhiên, không cần cho thêm bột ngọt. Tép nguyên con vừa mềm vừa ngọt, còn thịt đùi luộc thì xắt nhỏ vừa giòn vừa béo, công thêm với chất cay cay, bùi bùi của tương và ớt làm cho người thưởng thức mãi có cái ấn tượng khó quên.
Nếu như tô bún riêu đậm đà hương vị của cua, bún nước lèo nồng nàn hơi mắm thì tô bún gỏi dà lại mang mùi vị đặc trưng của tép, vừa ngọt đậm vừa thơm ngon, hòa quyện với vị mềm mại của bún khiến người ăn có cảm giác như vừa khám phá thêm một món mới đầy thú vị.
Thành Hiệp
